در حوزه جراحی مدرن انتخاب کردن مواد با کیفیت برای ابزار جراحی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از سال 1900 و با اختراع شدن فولاد ضد زنگ تحول بسیار بزرگی در ساخت ابزار های جراحی رخ داد. امروزه بیش تر از 85 درصد ابزارهای جراحی از جنس استیل ضد زنگ ساخته می شوند که ترکیبی از کربن، کروم، آهن و دیگر فلزات می باشد. این ترکیب فلزی مقاومت بالایی در برابر خوردگی و فرسایش ناشی از استریلیزاسیون های مکرر ابزار های جراحی ایجاد می کند. تیتانیوم نیز به دلیل سختی، مقاومت و داشتن وزن سبک تر نسبت به فولاد ضد زنگ در ساخت ابزارهای میکروسرجری بسیار مورد توجه قرار گرفته. استفاده کردن از روکش های محافظ بر روی انواع ابزار جراحی، از زنگ زدگی و آسیب های ناشی از استفاده مکرر نیز جلوگیری می کند. توجه به طراحی، نگهداری و استریلیزاسیون صحیح این ابزارها نه تنهاباعث افزاریش عمر مفید آنها می شود بلکه از خسارات مالی و جانی ممکن نیز جلوگیری می کند.
بری خرید انواع ابزار های جراحی با کیفیت A+ و قیمت مناسب، به این لینک مراجعه نمایید.
دسته بندی ابزارهای جراحی
ابزارهای جراحی عموما بر اساس عملکرد و کاربرد شان دسته بندی می شوند. با این حال نام گذاری هر ابزار ممکن است با توجه به شرکت سازنده، کشور تولید کننده و یا حتی افراد مختلفی که آنها را طراحی کردند متفاوت باشد. انتخاب جنس ابزارهای جراحی مناسب نیز می تواند تأثیر بسیار زیادی بر کیفیت و دقت عمل جراحی داشته باشد.
- برنده ها و جدا کننده ها (Dissectors and Cutters)
- گشاد کننده ها (Dilators)
- کلمپ ها (Clamps)
- سر ساکشن ها
- نگهدارنده ها (Holding and Grasper)
- ابزار دوخت و بخیه (instrument Suturin)
- باز کننده ها و رترکتورها (Retractor and Exopser)
معرفی انواع الیاژ ها و جنس ابزار های جراحی
- فولاد ضد زنگ
- تیتانیوم
- ویتالیوم
- الیاژهای حافظه دار
- فلزات دیگر
علت استفاده از فولاد ضد زنگ در جنس ابزار های جراحی
فولاد ضد زنگ آلیاژی از آهن کروم و کربن می باشد که به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد در ساخت جنس ابزارهای جراحی کاربرد بسیار فراوانی دارد. برای بیشتر کردن مقاومت آن در برابر خوردگی و بهبود ویژگی های مکانیکی ممکن است عناصر دیگری مانند نیکل منگنز و مولیبدن را به این فولاد اضافه کنند. کروم به فولاد خاصیت ضد خوردگی می دهد در حالی که کربن موجب سخت شدن و استحکام آن می شود هرچند ممکن است اثرات کروم را کم بکند. آلیاژهای مختلف آهن در حدود ۴۰۰ نوع برای ساخت ابزارهای جراحی مورد استفاده قرار می گیرند. بعد از تولید شدن، این ابزارها تحت حرارت و عملیات پوشش قرار میگیرند و سپس برای بررسی کیفیت و نقص‌هایشان با اشعه ایکس یا فلوئورسکوپی مورد بررسی قرار می گیرند.
علت استفاده از تیتانیوم در جنس ابزار های جراحی
در مقایسه با فولاد ضد زنگ جنس ابزارهای جراحی که در ساخت آن ها از تیتانیوم استفاده می شود ویژگی های متالوژیک برتری وجود دارد که آن را برای ساخت وسایل جراحی میکروسکوپی ایده آل می کند. تیتانیوم به دلیل غیرمغناطیسی بودن در میدان های مغناطیسی تحت تأثیر قرار نمی گیرد. بعلاوه آلیاژ تیتانیوم نسبت به فولاد ضد زنگ از نظر سختی و استحکام برتری نیز دارد و در عین حال سبک تر و مقاوم تر در برابر خوردگی هم هست. این ویژگی‌ها باعث می شوند که تیتانیوم گزینه ای بسیار مناسب برای تولید کردن ابزارهای جراحی دقیق و با کیفیت باشد.
علت استفاده از ویتالیوم در جنس ابزار های جراحی
ویتالیوم یک آلیاژ از ترکیب فلزات کبالت، کرومیوم و مولیبدنیوم است و به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد از جمله مقاومت بالا در برابر خوردگی به طور بسیار گسترده‌ای در ساخت ابزارهای جراحی و وسایل ارتوپدی مورد استفاده قرار می گیرد. مخصمصا این آلیاژ در تولید پروتزهای صورت و چانه و وسایلی که در بدن کاشته می شوند نیز کاربرد گسترده ای دارد. یکی از مزایای اصلی الیاژ ویتالیوم این است که در تماس با فلزات دیگر مانند فولاد ضد زنگ به هیچ عنوان واکنش نمی دهد و از خوردگی جلوگیری نیز می کند. این ویژگی‌ها باعث می شوند که ویتالیوم یک گزینه ی کاملا مناسب برای جنس ابزارهای جراحی باشد.
علت استفاده از آلیاژ های حافظه دار در جنس ابزار های جراحی
آلیاژهای حافظه دار در پزشکی به عنوان ابزارهایی با اثر باقی مانده در داخل بدن مورد استفاده قرار می گیرند. این آلیاژها باید به شکلی طراحی بشوند که حساسیتی ایجاد نکنند و ذرات یون آنها به هیچ عنوان وارد خون نشوند. ویژگی‌های بسیار زیاد و مهمی از جمله سن و وضعیت سلامتی فرد و خصوصیات شیمیایی مواد مانند خوردگی و تاثیرات سمی آن باید برای پذیرش این مواد در بدن مورد بررسی قرار بگیرند. در تولید کردن ابزارهای جراحی جنس ابزارهای جراحی حافظه دار مثل سبدهای حافظه دار برای خارج کردن سنگ‌های مثانه و پمپ های بالونی برای آنژیوپلاستی به طور گسترده ای مورد استفاده نیز قرار می گیرند. این ابزارها با داشتن ویژگی دقت و نرمی در حرکت عملکرد مؤثری را ارائه می دهند و به بهبود رفتار بالینی اعضای بدن بیمار کمک می کنند.
علت استفاده از فلزات دیگر در جنس ابزار های جراحی
جنس ابزارهای جراحی عموما از آلیاژهای فولاد و فلزات دیگر است اما برخی ابزارهای جراحی از برنج، نقره و آلومینیوم نیز ساخته می شوند. بعلاوه کربید تنگستن یک فلز بسیار سخت است که به صورت ورقه‌های نازک در ساخت تیغ های جراحی و ابزارهای دیگر به کار می رود. این ترکیبات فلزی به دلیل داشتن دوام و قابلیت‌های خاصشان در جراحی‌های دقیق و تخصصی از اهمیت بسیار زیادی برخوردا هستند و به بهبود عملکرد ابزارهای جراحی کمک می کنند.
بهترین جنس ابزار جراحی باید چگونه باشد
ابزارهای جراحی نقش بسیار حیاتی در درمان بیماری‌ها دارند و استفاده از جنس ابزارهای جراحی استریل شده برای جراحی بسیار ضروری می باشد. این ابزارها باید به طور ویژه‌ای طراحی بشوند تا در برابر خون، مایعات بدن و محلول‌های ضد عفونی مقاوم باشند. همینطور جنس ابزارهای جراحی باید از زنگ زدگی و خوردگی جلوگیری کند و مقاومت بالا در برابر عوامل مختلف را نیز تضمین کند. دوام، ظرافت و سهولت در استفاده از این ابزارها برای جراحان از نکات مهم و ضروری می باشد. نهایتا انتخاب جنس مناسب برای ابزارهای جراحی نه تنها به بهبود عملکرد عمل جراحی و تجهیزات بلکه به حفظ ایمنی بیماران کمک نیز می کند.
